Term: Lean management
Strategia zarządzania procesem (produkcji, logistyki, usług itd.) polegająca na wyeliminowaniu w organizacji zbędnych czynności bądź aktywności nie przynoszących wartości klientowi.
Koncepcja zarządzania wywodząca się z Systemu Produkcyjnego Toyoty (ang. Toyota Production System). Pojęcia lean manufacturing użył po raz pierwszy John Krafcik w 1988 roku. Następnie opisali je szczegółowo J. Womack, D. Jones i D. Roos w książce „Maszyna, która zmieniła świat” (Simon&Schuster, 1991).
Z czasem, pojęcie ewoluowało z „wytwarzania” (ang. manufacturing) w stronę „zarządzania” (ang. management). Koncepcja lean management znalazła zastosowanie w produkcji (ang. lean manufacturing), logistyce (ang. lean supply chain), usługach (ang. lean service), służbie zdrowia (ang. lean healthcare), rozwoju nowych produktów (ang. lean product development), księgowości (ang. lean accounting), budownictwie (ang. lean construction), oprogramowaniu (ang. lean software), szkolnictwie wyższym (ang. lean education) i sektorze publicznym (ang. lean government).
Istota koncepcji lean polega na „odchudzaniu” organizacji ze zbędnych czynności i aktywności, które nie przynoszą wartości klientom. Według pięciu zasad przedstawionych przez Jamesa Womacka i Daniela Jonesa w książce „Lean Thinking” (Simon&Schuster, 1996) organizacje powinny:
- określić wartość dla klienta (np. jakość, cena, funkcjonalność, dostępność, itp.), aby móc łatwo określić marnotrawstwo,
- zidentyfikować strumień wartości i wszystkie czynności w strumieniu wartości, aby wyeliminować „silosowe” podejście do produktu, które zaburza efektywne dostarczanie produktu
- zapewnić ciągły przepływ, jako najbardziej efektywną formę dostarczania bez przestojów i zakłóceń,
- zastosować system ssący, czyli wytwarzać tylko po złożeniu zamówienia przez klienta, aby uniknąć marnotrawstwa,
- dążyć do doskonałości, modyfikując swoje podejście zgodnie ze zmieniającym się otoczeniem.
Wiele organizacji przyjmuje lean jako strategię funkcjonowania i rozwoju, konsekwentnie wprowadzając metody i narzędzia służące efektywnemu wytwarzaniu i dostarczaniu produktów.