Term: Robot

Automatycznie sterowana, programowalna, wielozadaniowa, stacjonarna lub mobilna maszyna o wielu stopniach swobody, posiadająca właściwości manipulacyjne lub lokomocyjne.

Słowo robot pochodzi od słowiańskiego robota i zostało spopularyzowane dzięki sztuce R.U.R. (Roboty Uniwersalne Rossuma) Karela Čapka w 1921 roku. Rok później o robotyce pisał Isaac Asimov w opowiadaniu Runaround. Asimov jest też autorem trzech praw robotyki. Zgodnie z nimi robot nie może skrzywdzić człowieka, być mu nieposłusznym i powinien chronić samego siebie jeśli nie stoi to w sprzeczności z poprzednimi prawami. Pierwsze koncepcje sztucznych pomocników, w których naukowcy upatrują początków robotyki powstały w starożytności. Można tu wymienić np. legendę o Kadmosie, który zabił smoka i rozrzucił jego zęby, a z nich wyrośli Spartoi („posiani ludzie”). Część tak stworzonych olbrzymów pomogła później Kadmosowi w budowie miasta. Innym przykładem, przywoływanym m.in. przez Adrienne Mayor w książce „Bogowie i Roboty” jest historia Talosa – olbrzymiego strażnika Krety wykonanego przez Hefajstosa z brązu. Bóg ognia, kowali i złotników przygotował też samobieżne trójnogi. Samodzielne urządzenia z czasem przestały być jedynie wytworami wyobraźni – żyjący w XII wieku muzułmański wynalazca Al-Dżazari skonstruował m.in. automatyczne urządzenie do mycia rąk. Kilkaset lat później Leonardo Da Vinci zaprojektował humanoidalny automat, który był zdolny do siadania, ruszania rękoma i szyją. Pierwszego działającego robota w 1738 opracował Jacques de Vaucanson – było to mechaniczny pasterz rozmiarów człowieka, który grał na flecie. Z kolei pod koniec XIX wieku Nikola Tesla zaprezentował prototyp zdalnie sterowanej łodzi podwodnej.

Roboty są wykorzystywane w domach, na uczelniach i firmach, przede wszystkim wytwórczych. Początek rozwoju robotów przemysłowych datuje się na 1954 rok, kiedy rozpoczęto prace nad maszynami manipulacyjnymi. Pierwsze urządzenia pojawiły się w fabrykach Forda i General Motors, gdzie obsługiwały maszyny odlewnicze i prasy tłoczące. Producenci wczesnych robotów przemysłowych to Unimation Company i Vestrans. Obecnie maszyny w wytwórstwie przenoszą produkty, montują i spawają części, a także obrabiają dostarczany im surowiec, a w logistyce usprawniają przewożenie towaru. W fabrykach stosowane są m.in. roboty SCARA – urządzenia o 3 osiach, umożliwiające precyzyjne i szybkie ruchy, a także maszyny przegubowe (antropomorficzne) przypominające ludzkie ramiona. Poza nimi, stosuje się także roboty kartezjańskie wykonujące swoje zadania przez poruszanie się w przód, tył, na boki, a także do góry i dołu w przestrzeni wyznaczonej przez obszar roboczy. Innym przykładem maszyn używanych w zakładach produkcyjnych są montowane przy suficie roboty typu delta o trzech dwuczłonowych ramionach utrzymujących platformę z chwytakiem. Wykorzystuje się je zazwyczaj do szybkiego sortowania towarów. Coraz częściej do pracy z ludźmi angażuje się także coboty, czyli roboty współpracujące. Są one wolniejsze od standardowych maszyn przemysłowych, ale mogą bez przeszkód działać w pobliżu ludzi.

Kategoria hasła: Roboty
« Wróć do Słownika