Term: Wirtualna organizacja

Pojęcie wirtualny oznacza „przypominający prawdziwy”. W informatyce używany jest jako określenie „procesu symulowania obecności i działania zasobów fizycznych”.

Pierwsze próby odniesienia tego pojęcia do procesów organizacyjnych nastąpiły w latach 90tych, kiedy Jon Hapland, dyrektor Digital Equipment Corp (DEC) zaproponował koncepcję firmy, która „wie, jak wykorzystywać partnerstwa zarówno wewnątrz, jak i poza jej granicami, w celu zmobilizowania większej liczby aktywów niż obecnie ma na własną rękę”. Korzystanie z takich zasobów miało być możliwe dzięki rozwojowi technologii informatycznych, które pozwalały łączyć zasoby i wymieniać informacje z otoczeniem bez skupiania ich fizycznie w jednym miejscu, albo kontrolowania ich przez własność / wyłączność. Bardzo duży wpływ na popularność tej idei miały sukcesy takich firm jak Amazon, które udowodniły, że jest możliwe realne zastępowanie elementów fizycznych organizacji (np. sklepu fizycznego) elementami wirtualnymi (witryny internetowe – „sklepy online”).
Po kryzysie dotcomów na początku XXI wieku koncepcja wirtualizacji firmy nieco przygasła, chociaż wciąż była stosowana w przedsiębiorstwach międzynarodowych (koordynacja pracy oddziałów rozproszonych w wielu krajach) i w firmach zajmujących się handlem w sieci (e-commerce). Powrót do koncepcji organizacji wirtualnej i wirtualizacji procesów biznesowych nastąpił po 2010 roku – wraz z rozwojem „chmury” oraz narzędzi do pracy grupowej. Wirtualizacja zasobów (dyski wirtualne, chmura danych, chmury obliczeniowe) szybko zaczęła wpływać również na rozproszenie pozostałych zasobów. Narzędzia takie jak Jira, Slack, Asana, wprowadzenie wersji Office 365, szerokie wykorzystywanie do komunikacji zewnętrznych sieci społecznościowych (Twitter, Facebook, LinkedIn, GitHub i inne) zaczęło wpływać na struktury organizacji. Pojawienie się koncepcji Przemysłu 4.0 wpłynęło bardzo mocno na zainteresowanie wirtualizacją organizacji – kiedy nad tworzeniem wartości dla klientów pracują różne zespoły znajdujące się zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz organizacji (zewnętrzne zespoły badawcze, grupy przemysłowe pracujące nad platformami i standardami branżowymi, dostawcy, klienci pomagający w projektowaniu nowych produktów itd.).
Dzisiaj pojęcie wirtualna organizacja jest używane w odniesieniu do takiej konstrukcji biznesu, która – korzystając ze środków technicznych (narzędzia pracy zdalnej, grupowej, wspólne repozytoria dokumentów cyfrowych, dostęp do baz danych, zdalna kontrola, monitoring zasobów fizycznych) – zapewnia dużą płynność i elastyczność działania z pominięciem ograniczeń czasu i miejsca, działa zawsze (organizacja nie śpi) i wszędzie, jest łatwa w konfigurowaniu w zależności od potrzeb.
Pierwszą i podstawową zasadą idealnej wirtualnej organizacji jest założenie, że taka organizacja korzysta z zasobów, ale ich nie posiada. W ten sposób nie ponosi kosztów ich utrzymania i nie „topi” kapitału w ich pozyskanie. Ma też możliwość ich łatwej rekonfiguracji w razie potrzeby (wynajem, leasing, użyczenie itd.). Podobnie jest z pracownikami: poza niewielką grupą pracowników kluczowych, większość mniej istotnych działań w organizacji jest realizowana przez partnerów zewnętrznych, niezależne zespoły kontraktorów i freelancerów itd.
Druga ważną zasadą wirtualnej organizacji jest odwzorowanie procesów czyli taka konstrukcja systemów informatycznych i technologii, że ludzie i maszyny mogą pracować wspólnie bez względu na to, czy są ze sobą fizycznie połączeni (np. przebywają w tym samym miejscu) i czy pracują w tym samym czasie (praca ciągła / praca na żądanie).

Kategoria hasła: Fabryka przyszłości
« Wróć do Słownika