Dotychczas w szerszym kontekście Przemysłu 4.0 zidentyfikowano kilka nowych kanw modeli biznesowych (ang. BMC – Business Model Canvas). Cztery najciekawsze zostały opracowane w publikacji McKinsey & Company Industry 4.0 at McKinsey’s model factories, wydanej przez McKinsey & Company w 2016 roku. Są to:
- modele oparte na opłatach za użytkowanie/subskrypcjach;
- modele platform technologicznych;
- modele licencjonowania IP;
- modele biznesowe oparte na danych.
Nawiązuje do nich zaktualizowana publikacja z 2020 roku – Industry 4.0: Reimagining manufacturing operations after COVID-19 | McKinsey
Wszystkie te modele oferują realną możliwość skutecznego pokazania wartości w erze cyfrowej produkcji, ale pozostają w dużej mierze niezbadane ze względu na swoją niedojrzałość. Przegląd literatury pokazuje, że obszar nowych modeli biznesowych w Przemyśle 4.0 jest tematem nowym. Obecnie w dyskusji dominują modele biznesowe oparte na danych. Wychodząc od klasycznego modelu BMC (Rysunek 1).
Właściwie wszystkie firmy, nie tylko te z sektora produkcyjnego, powinny rozważyć przyjęcie modelu biznesowego opartego na danych. Po pierwsze, wskazane za pomocą oceny Business Model Canvas przykłady modeli biznesowych, które są obecnie stosowane w branży, , opierają się w głównej mierze na danych. Po drugie, to właśnie dane są wymieniane w kontekście modeli biznesowych jako węgiel czy złoto XXI wieku, co pokazuje, jak dużą wartość stanowi przetwarzanie danych.
Jedna z niewielu propozycji, które próbują łączyć wszystkie cztery modele biznesowe w jeden „hybrydowy” BMC i dzięki temu dają lepszy wgląd w kluczowe cechy ogólnego modelu biznesowego opartego na danych, jest publikacja Schaefera, Walkera i Flynna A data-driven business model framework for value capture in Industry 4.0 z 2017 roku. Na rysunku 2 przedstawiono hybrydową kanwę modelu biznesowego / kanwę hybrydowego modelu biznesowego (ang. hybrid business model canvas – HBMC), w której kolory reprezentują dominujące atrybuty analizowanych modeli biznesowych opartych na danych.
Wytyczne do wyszukiwania podmiotów/instytucji opracowujących lub wspomagających planowanie transformacji
Wyszukiwanie podmiotów, które mogą wesprzeć przedsiębiorstwo w opracowaniu planu transformacji, można rozpocząć od portalu PrzemyslPrzyszlosci.pl, stosując w wyszukiwarkach lub bazach podmiotów filtr: planowanie transformacji obiegu danych.
Baza ekspertów Platformy Przemysłu Przyszłości obejmuje osoby na co dzień współpracujące z wieloma podmiotami na rynku: Platforma Przemysłu Przyszłości (przemyslprzyszlosci.gov.pl)
Ponadto dobrymi miejscami do poszukiwania podmiotów i instytucji są:
- DIH/EDIH – Huby Innowacji Cyfrowych;
- Instytuty Innowacji i Transferu Technologii;
- jednostki naukowo-badawcze;
- uczelnie Wyższe.