Dotychczas dla Przemysłu 4.0 zidentyfikowano kilka kanw modeli biznesowych (ang. Business Model Canvas – BMC). Cztery z nich zostały opracowane w publikacji pt. „Industry 4.0 at McKinsey’s model factories”, wydanej przez McKinsey & Company w 2016 roku.
Zaproponowane w tej publikacji modele to:
- modele oparte na opłatach za użytkowanie/subskrypcjach;
- modele platform technologicznych;
- modele licencjonowania IP;
- modele biznesowe oparte na danych.
Wszystkie z nich oferują możliwość skutecznego pokazania wartości w erze cyfrowej produkcji, ale ze względu na swoją niedojrzałość nie zostały jeszcze do końca zbadane.
Przegląd literatury pokazuje, że obszar nowych modeli biznesowych w Przemyśle 4.0 jest tematem wciąż nie do końca przebadanym. Obecnie w dyskusji dominują te modele, które opierają się na danych. I to właśnie przyjęcie tego typu modeli biznesowych powinny rozważyć firmy, i to nie tylko te z sektora produkcyjnego.
Po pierwsze, obecnie stosowane w branży przykłady modeli biznesowych, które zostały wskazane za pomocą BMC, opierają się w głównej mierze na danych. Po drugie, przetwarzanie danych jest obecnie bardzo wartościowe. Świadczy o tym nazywanie danych węglem lub złotem XXI wieku.
Przykładem jednej z niewielu propozycji, które próbują łączyć wszystkie cztery modele biznesowe w jeden „hybrydowy” BMC jest publikacja z 2017 roku pt. „A data-driven business model framework for value capture in Industry 4.0” autorstwaDirkaSchaefera, Joela Walkera i Josepha Flynna. Takie połączenie kilku modeli daje lepszy wgląd w kluczowe cechy ogólnego modelu biznesowego opartego na danych.
Na rysunku 2 przedstawiono hybrydową kanwę modelu biznesowego / kanwę hybrydowego modelu biznesowego (ang. hybrid business model canvas – HBMC), w której kolory reprezentują dominujące atrybuty analizowanych modeli biznesowych opartych na danych.
