Tematyka odnawialnych źródeł energii oraz efektywności energetycznej jest obecnie sprawą kluczową dla firm. Efektywność energetyczna, lub jej brak, znacząco wpływa na kształtowanie się kosztów działalności każdego przedsiębiorstwa.
Na początku 2021 roku magazyn „Wprost” opublikował listę dziesięciu polskich firm – liderów w zakresie zielonej transformacji. Firmy te wyznaczają możliwe do obrania kierunki, które są inspiracją dla działań innych podmiotów. Wśród przedsiębiorstw dążących do neutralności klimatycznej znalazły się: PKN Orlen, Tauron, PGE, PGNiG, Energa, ENEA, Lotos, KGHM, Gaz System oraz Respect Energy. Firmy te mają w planach m.in. tworzenie farm fotowoltaicznych oraz budowę farm wiatrowych zarówno na lądzie, jak i na Morzu Bałtyckim. PGNiG stworzyło specjalny program badawczy „Wodór – czyste paliwo dla przyszłości”, złożony z kilku projektów polegających na produkcji, magazynowaniu i dystrybucji zielonego wodoru oraz wykorzystaniu go w energetyce przemysłowej (przez 4 lata firma planuje wydać na te badania 31 mln zł).
Coraz częstsze burze i gwałtowne załamania pogody są powodowane zmianami klimatycznymi. Pandemia COVID-19 wywołała spowolnienie gospodarcze i chwilową redukcję emisji dwutlenku węgla. Jednocześnie Parlament Europejski zaczął pracować nad planem odbudowy, którego trzonem będzie Zielony Ład. Dotychczasowy przekaz medialny wokół Europejskiego Zielonego Ładu w znacznym stopniu ogranicza się do emisyjności CO2 oraz do tworzyw sztucznych, czyli głównie odpadów „plastikowych”. Oczywiście elementy te zawierają się w EZŁ, ale stanowią tylko część jego rozległych założeń i celów. Istotnym elementem programu jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego w oparciu o odnawialne źródła energii, a więc stopniowe odchodzenie od paliw kopalnych. Jest to także przejaw dążenia do zrównoważoności i efektywnej gospodarki zasobami naturalnymi. Częścią tego problemu są również odpady, gdyż najwięcej generuje się ich w górnictwie i wydobyciu (aż 38,8%). Na drugim miejscu jest również energochłonny przemysł przetwórczy (16,5%), a trzecie miejsce zajmuje budownictwo (10%). Dane pochodzą z artykułu pt. „Potencjał wykorzystania biotechnologii w zarządzaniu odpadami w Polsce”, Polskiego Instytutu Ekonomicznego.
Kwestie rosnących cen prądu, wydajności i ekonomiki firm powodują, że efektywność energetyczna jest jednym z priorytetów zarówno dla firm usługowych, jak i produkcyjnych (w zasadzie niezależnie od ich wielkości i struktury zatrudnienia). Wyniki badania Banku Ochrony Środowiska oraz Instytutu Badań Rynkowych i Społecznych z 2019 roku pokazały, że przedsiębiorcy doceniają znaczenie rozwiązań proekologicznych. W ostatnich trzech latach aż 70% badanych zainwestowało w tego typu rozwiązania. Wśród najpopularniejszych inwestycji znalazły się te, które przekładają się na spadek zużycia energii, np. wymiana oświetlenia na energooszczędne (46%) lub termomodernizacja budynku (22%).
Należy pamiętać, że oprócz Europejskiego Zielonego Ładu, mamy także do czynienia z Krajowym Planem na Rzecz Energii i Klimatu na lata 2021-2030, w którym określono następujące cele klimatyczno-energetyczne na rok 2030:
- redukcja o 7% emisji gazów cieplarnianych w sektorach nieobjętych systemem ETS w porównaniu do poziomu z roku 2005;
- udział OZE w finalnym zużyciu energii brutto na poziomie 21-23%, uwzględniając 14% udziału OZE w transporcie oraz średni roczny wzrost udziału OZE w ciepłownictwie i chłodnictwie o 1,1 pkt. proc.;
- wzrost efektywności energetycznej o 23% w porównaniu z prognozami PRIMES2007;
- redukcja udziału węgla w produkcji energii elektrycznej do 56-60%.
W 2020 roku w miksie energetycznym Polski OZE stanowiły tylko 11%, podobnie jak w innych krajach Grupy Wyszehradzkiej. Natomiast inne kraje UE mają znacznie większy odsetek użycia odnawialnych źródeł energii np. Portugalia i Estonia po ok. 25%, Austria 32%, a Norwegia aż 56% (z czego 45% to elektrownie wodne) źródło: Energetyka-Rozproszona. Polscy przedsiębiorcy muszą więc przewartościować swoje podejście do energetyki, jeśli chcą pozostać konkurencyjni.