Obiektem transformacji jest model biznesowy, który został zdefiniowany w etapie uświadamiania. W efekcie transformacji modelu biznesowego przedsiębiorstwa powstanie cyfrowy model biznesowy, który oferuje wartość dla klienta w oparciu o zastosowanie technologii cyfrowych. Celem rozwiązania cyfrowego jest wygenerowanie takiej propozycji wartości, za którą klienci są gotowi zapłacić.
Każdy projekt modelu biznesowego jest wyjątkowy i niepowtarzalny. Podejmując temat transformacji modelu biznesowego, każde przedsiębiorstwo znajduje się w nieco innym punkcie wyjścia. Ponadto przedsiębiorstwo musi też uwzględnić cele strategiczne, jakie sobie stawia.
Przystępując do ukierunkowania działań, warto odpowiedzieć sobie na następujące pytania:
Pytanie pierwsze: jaka jest przyczyna podjęcia działań?
Możliwe odpowiedzi to:
- kryzys obecnego modelu biznesowego;
- poszukiwanie nowych możliwości rozwoju;
- innowacje – planowanie wprowadzenia na rynek nowego produktu lub usługi.
Wiążą się w dużej mierze z kontekstem biznesowym. Dwie pierwsze odpowiedzi wybierają zazwyczaj przedsiębiorstwa, które już funkcjonują na rynku i często mają ugruntowaną pozycję. Zdają sobie jednak sprawę, że powinny podjąć działania z czterech podstawowych powodów:
- konieczność zareagowania na kryzys obecnego modelu biznesowego (np. Rolls Royce i silniki odrzutowe);
- dostosowanie lub udoskonalenie obecnego modelu biznesowego (np. P&G i otwarte innowacje);
- ekspansja dzięki wprowadzeniu na rynek nowej technologii, produktu lub usługi (np. Nespresso);
- proaktywność i przygotowanie się na przyszłość (np. Amazon Web Services).
Natomiast odpowiedź trzecia jest charakterystyczna w przypadku start-upów i „młodych” przedsiębiorstw oraz dojrzałych firm, które są innowacyjne. Innowacje są wprowadzane do modelu biznesowego z następujących powodów:
- odpowiedź na niespełnione oczekiwania rynku (np. Lulu.com);
- wejście na rynek z nowym produktem (np. Nespresso) lub skorzystanie z potencjału istniejącego produktu (np. Calvatis i zastosowanie MindSphere);
- dokonanie przełomu na istniejącym rynku (np. Skype);
- tworzenie koncepcji zupełnie nowego rodzaju działalności (np. Google czy powiernicy danych).
Pytanie drugie: Jaką formułę transformacji chcę przyjąć?
- znalezienie modelu biznesowego i adaptacja modelu do potrzeb przedsiębiorstwa; lub
- zaprojektowanie nowego, dedykowanego modelu biznesowego.
Odpowiedź na to pytanie nadaje kierunek przyszłym działaniom. Jeżeli chcesz działać w oparciu o opracowany już model biznesowy (odpowiedź pierwsza), to warto się skupić na przeglądzie modeli, a następnie dokonać wyboru modelu i jego adaptacji do potrzeb przedsiębiorstwa, analizując poszczególne pola wybranego szablonu modelu biznesowego.
Odpowiedź druga oznacza budowę własnego cyfrowego modelu biznesowego krok po kroku. Oferuje więcej przestrzeni do pracy twórczej, ale może wiązać się z koniecznością poświęcenia większej liczby godzin na projektowanie modelu.
Pytanie trzecie: Jaka jest potencjalna propozycja wartości dla klienta, związana z oferowanym produktem lub usługą?
Odpowiedź na to pytanie jest kluczowa w tworzeniu modelu biznesowego. Klient będzie chciał zapłacić tylko za konkretną propozycję wartości, wiążącą się z produktem lub usługą przedsiębiorstwa. Więcej o tworzeniu propozycji wartości powiemy w dalszych częściach tej lekcji.
Pytanie czwarte: Jak technologia cyfrowa będzie wspierała tworzenie wartości dla klienta? I pytanie piąte: W jaki sposób będę korzystał z technologii cyfrowej?
W przypadku ostatniego pytania, mamy trzy możliwe odpowiedzi:
- posiadam już technologię;
- planuję zakupić technologię;
ewentualnie,
- skorzystam ze współpracy z partnerem, który dostarcza taką technologię w ramach sieci wartości.
Odpowiedzi na oba pytania decydują o tym, jaka technologia cyfrowa leży u podstaw twojego modelu biznesowego, jak wspiera tworzenie wartości dla klienta i, co nie mniej ważne, czy jest możliwa do zastosowania w twoim przedsiębiorstwie. Chodzi tu o możliwości technologiczne, finansowe, kooperację itp.
W odpowiedzi na dwa ostatnie pytania może pomóc narzędzie online, oceniające stan cyfryzacji przedsiębiorstwa –tzw. samoocena dojrzałości cyfrowej, dostępna na stronie Fundacji Platforma Przemysłu Przyszłości.
Jeśli decydujesz się na rozpoczęcie transformacji modelu biznesowego, to warto, byś poznał przebieg procesu tej transformacji. W przypadku modelu biznesowego można wyróżnić następujące fazy tego procesu:
- Mobilizacja. Pamiętając, że transformacja modelu biznesowego to nie tylko kwestie projektowe i merytoryczne, należy rozbudzić wśród pracowników świadomość potrzeby stworzenia cyfrowego modelu biznesowego.
- Analiza. Cały zespół zagłębia się w tematykę, gromadzi wiedzę na temat klientów oraz ich potrzeb i problemów.
- Projektowanie cyfrowego modelu biznesowego, czyli generowanie pomysłów na cyfrowy model biznesowy, wybór pomysłów i opracowanie wstępnego modelu.
- Testowanie. Ocena i pilotażowe wdrożenie modelu biznesowego.
- Wdrożenie modelu biznesowego w praktyce.