Charakterystyka lidera
Lider transformacji w zakresie inteligentnych rozwiązań produkcyjnych musi posiadać cechy globalnego lidera zmian w swojej organizacji, tzn.:
- musi rozumieć cały kontekst transformacji, biznesowy i technologiczny;
- nie może obawiać się zmian;
- musi potrafić doprowadzić zarządzaną przez siebie grupę do konstruktywnej transformacji poprzez wyznaczenie kierunku i przekonanie ludzi do strategii potrzebnych do osiągnięcia wizji.
Cechy sprawiają, że lider może kierować zmianami w danym obszarze. Musi on potrafić uczyć się nowych rzeczy i podejmować nieszablonowych decyzji. Rola lidera nabiera kluczowego znaczenia, ponieważ digitalizacja to nie tylko zastosowanie inteligentnych rozwiązań produkcyjnych, ale także ich prawidłowe wdrożenie. Od lidera wymaga się również przywództwa responsywnego – zdolności reagowania na sytuację (ludzką i materialną) w sposób adaptacyjny. Lider koncentruje się na innowacjach i technologiach, rozumiejąc również, w jaki sposób technologie wpływają na ludzi oraz na kwestię dostosowania modelu organizacyjnego do ludzkiej natury. Przykładem może być wprowadzanie do służb utrzymania ruchu innowacyjnych rozwiązań. W takiej sytuacji, poza barierami natury technicznej, trzeba przełamywać także te natury ludzkiej, takie jak choćby wyśmiewanie wyglądu pracowników wyposażonych w okulary rzeczywistości rozszerzonej (AR). Jeśli mielibyśmy pokusić się o określenie kompetencji, które powinien posiadać lider wprowadzania inteligentnych rozwiązań produkcyjnych, to na pewno muszą być nimi kompetencje inżynieryjne w zakresie ICT (ang. Information Communication Technology) oraz znajomość elektroniki, mechaniki czy mechatroniki. Jednakże w dziedzinie, w której mamy do czynienia z nieustannymi innowacjami, wskazanie konkretnych kompetencji staje się niemożliwe. Technologie przeplatają się i cały czas aktualizują, w związku z czym wiedza pozyskana w procesie uczenia się szybko ulega przedawnieniu. W tym kontekście przyjąć należy, że w zakresie kompetencji inżynieryjnych najważniejsze są umiejętność ciągłego poszerzania swojej wiedzy i kreatywność.
Charakterystyka zespołu transformacji
Wydawać by się mogło, że udana transformacja, niezależnie od obszaru, to zasługa wyłącznie lidera, który potrafi właściwie ją zorganizować i przeprowadzić. Prawdą jest, że lider transformacji często jest ojcem sukcesu, jednak jego sukces jest sumą mniejszych sukcesów zespołu, który jest szczególnie ważny w kontekście jakichkolwiek zmian w procesie produkcji. Trzeba pamiętać, że jest ona procesem ciągłym, a wprowadzanie zmian musi odbywać się dynamicznie, musi zrozumieć cały zespół, od pracowników produkcyjnych, przez służby utrzymania ruchu, na liderach poszczególnych działów kończąc. Szczególną rolę we wprowadzaniu inteligentnych rozwiązań produkcyjnych odgrywa mentalne nastawienie zespołu do zmian. Legendą obrosły już próby wdrażania robotyzacji w wielu zakładach, w których niezrozumienie całego procesu przez zespół prowadziło do ogólnej niechęci wobec jakichkolwiek zmian technologicznych. Wobec powyższego, szczególną rolę w procesie wdrażania inteligentnych rozwiązań muszą pełnić osoby piastujące stanowiska biznesowo-techniczne – w zależności od skali firmy będą to prezesi, dyrektorzy techniczni lub kierownicy projektów. To ich zadaniem jest wytłumaczenie kadrze niższego szczebla, że inteligentne rozwiązania produkcyjne mogą przyczynić się do rozwoju firmy, a jednocześnie zapewnienie o jak najmniejszej redukcji zatrudnienia. Rolą tych osób jest także zapewnienie takiego rozwoju biznesowego, aby inteligentne rozwiązania produkcyjne w dalszej perspektywie doprowadziły do zwiększenia wolumenu produkcji i do alokacji zasobów ludzkich do innych działań.
Ważną rolę odgrywają także liderzy poszczególnych działów. Przykładem niech będą służby utrzymania ruchu. To ich liderzy muszą, dzieląc się swoim doświadczeniem, pomóc kadrze wyższego szczebla zrozumieć wszystkie potrzeby i ustalić szczegóły procesu wprowadzania zmian. Innym przykładem może być dział logistyki w kontekście wprowadzania autonomicznych wózków widłowych, zastępujących te kierowane przez ludzi. Tylko współpraca lidera projektu z szefem logistyki może zagwarantować optymalne przeprowadzenie tego procesu.
Reasumując, w procesie planowania zmian potrzebna jest współpraca przedstawicieli wszystkich szczebli hierarchii w firmie, ze szczególnym naciskiem na współpracę lidera projektu (całej transformacji w danym obszarze) z liderami działów, których ta transformacja dotyczy.
Ponadto lider projektu musi pełnić cały czas funkcję nadzorczą, nie tylko nad zasobami ludzkimi wewnętrznymi, ale także integratorami zewnętrznymi.