Charakterystyka lidera
Lider transformacji technologii do zaawansowanych technologii obróbkowych musi posiadać cechy nowoczesnego menedżera przemysłu 4.0. Jego cechy i charakterystyka są ujęte w tabeli poniżej.
Wymagania stawiane menedżerom i pożądane kompetencje w kontekście Przemysłu 4.0
| Komponenty Przemysłu 4.0 | Wymagania stawiane przed menedżerem 4.0 | Potrzebne zdolności |
| Międzyoperacyjność | Umiejętność budowania i standaryzowania słowników pojęć organizacyjnych związanych z nowoczesnymi technologiami działającymi na linii dostawca-firma-klient. Umiejętność propagowania tej wiedzy wśród pracowników. | zdolności percepcyjne, zdolności organizacyjne, duża komunikatywność, zdolności intelektualne. |
| Wirtualizacja | Zaangażowanie pracowników wiedzy, w szczególności technologów produkcji, działy techniczne, działy jakości i działy R&D, w dzielenie się wiedzą i tworzenie bazy wiedzy nt. procesów oraz budowanie modeli symulacyjnych. | zdolności percepcyjne, zdolności organizacyjne, duża komunikatywność, zdolności intelektualne, zdolności motywacyjne, zdolności intuicyjne. |
| Decentralizacja | Umiejętność zaprojektowania docelowych struktur organizacyjno-ludzkich wymaganych do obsługi wysoko zautomatyzowanych parków produkcyjnych. Definiowanie celów, zakresów odpowiedzialności i uprawnień zespołów odpowiedzialnych za różne procesy biznesowe. Tworzenie struktur autonomicznych, holakracyjnych. Umiejętność edukowania pracowników (wiedzy i operatorów) w zakresie wskaźników biznesowych KPI i metod ich poprawy. | zdolności percepcyjne, duża komunikatywność, zdolności organizacyjne, zdolności intelektualne, zdolności prognostyczne, zdolności motywacyjne, zdolności decyzyjne, zdolności intuicyjne. |
| Zdolności decyzyjne w czasie rzeczywistym | Rozumienie zależność różnych procesów biznesowych wewnętrznych i zintegrowanych w łańcuchu wartości. Znajomość technologii i systemów analitycznych, które można zastosować do rozwiązywania złożonych problemów w łańcuchu wartości. Umiejętność odde legowania decyzyjności do zespołów. | zdolności percepcyjne, zdolności intelektualne, zdolności prognostyczne, duża komunikatywność, zdolności motywacyjne, zdolności decyzyjne. |
| Orientacja na usługi | Otwartość na budowanie wartości dodanej w oparciu o usługi, nie tylko o produkty. Umiejętność określenia, które aktywa są kluczowe dla wartości firmy, a które mogą być zewnętrzne. Otwartość na zaangażowanie zewnętrznych partnerów w realizację celów biznesowych i działanie w formie zintegrowanego łańcucha wartości. Umiejętność doboru właściwych partnerów i powiązanie technologiczne komunikacji. | zdolności percepcyjne, zdolności intelektualne, zdolności intuicyjne, zdolności prognostyczne. |
| Modułowość | Umiejętność budowania systemów organizacyjnych, kompetencyjnych oraz prowadzenia projektów inwestycyjnych, w sposób który gwarantuje możliwość łatwej przebudowy oraz rozbudowy w zależności od wymagań stawianych przez rynek, klientów, czy partnerów biznesowych. | zdolności organizacyjne, zdolności intelektualne, duża komunikatywność, zdolności prognostyczne, zdolności intuicyjne |
Menedżerowie, którzy chcą sprostać wyzwaniom, jakie stoją przed nimi w dobie czwartej rewolucji przemysłowej, powinni być otwarci i bardzo elastyczni oraz powinni dzielić się odpowiedzialnością i decyzyjnością ze swoimi pracownikami, a cechy te powinny być systematycznie rozwijane w sposób świadomy i uporządkowany.
Powinni umieć pracować w roli trenera, mentora i opiekuna, który potrafi dostrzec mocne strony pracownika, pomaga mu wytyczyć ścieżkę rozwoju własnych kompetencji i permanentnie oraz aktywnie wspiera go w rozwoju. Kompetencje, które pozwalają menedżerowi pełnić te role wobec podwładnych to m.in.:
- umiejętność dostrzegania wrodzonych talentów i mocnych stron;
- umiejętność wytyczania drogi rozwoju zgodnej jednocześnie z wymaganiami stanowiska i predyspozycjami pracownika;
- spojrzenie z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju zespołu i firmy;
- umiejętność przekazywania wiedzy;
- umiejętność budowania odpowiedniej kultury organizacyjnej.
Taki lider ma wizję przedsiębiorstwa opartego na technologiach Przemysłu 4.0, uwzględniającą aktywne zaangażowanie ludzi.
Powyższa charakterystyka dotyczy większości zagadnień transformacji przedsiębiorstw do nowoczesnego przemysłu, w tym w zakresie zaawansowanych technologii obróbkowych.
Charakterystyka zespołu
Badanie McKinsey Industry 4.0 Global Expert Survey 2016 wskazuje, że 6 na 10 firm produkcyjnych napotkało liczne bariery związane z zarządzaniem podczas próby wdrażania transformacji Przemysłu 4.0.
Do głównych barier zaliczane są z punktu widzenia charakterystyki zespołu między innymi:
- trudności w koordynowaniu działań w różnych jednostkach organizacyjnych;
- brak odwagi, aby przejść przez radykalną transformację;
- brak niezbędnych talentów, m.in. osób zajmujących się analizą danych nieuporządkowanych, w szczególności big data;
- problemy z przekonaniem decydentów do konieczności inwestycji;
- niepewność dotycząca tego, czy realizować procesy wewnątrz organizacji, czy zlecać je na zewnątrz, oraz brak wiedzy na temat konkretnych usługodawców, z którymi można by podjąć współpracę w celu koordynowania działań w ramach przemysłu 4.0.
Zauważyć należy, że nie będzie możliwe dostrzeżenie efektów transformacji bez odpowiedniego zaangażowania kadry pracowniczej oraz odpowiedzialnych za te procesy menedżerów. Często to tylko dzięki ich odpowiedniemu przygotowaniu i doświadczeniu oraz otwarciu na zmiany możliwe jest szybkie generowanie efektów, pochodzących zarówno bezpośrednio z wdrażania nowych rozwiązań, jak i z pojawiającej się synergii, która jest konsekwencją poprawnego wdrożenia nowych rozwiązań współistniejących z funkcjonującą w organizacjach zastałą infrastrukturą oraz oczywiście obsługującą procesy kadrą pracowniczą.
Reasumując, zespół transformacji, podobnie jak obszar jej oddziaływania, zależy od skali procesu. Należy mieć jednak na uwadze, że nawet w przypadku transformacji realizowanej w systemie bottom-up, czyli zaczynając od podstawowych komórek wytwórczych, udział kadry zarządzającej wszystkich szczebli jest niezbędny.