Zmiana podejścia do zarządzania i modelu biznesowego
Jak mówiliśmy wcześniej, polskie przedsiębiorstwa bardzo mocno koncentrują się na technologiach, jednak największa zmiana, jaka zachodzi obecnie w świecie zarządzania to zmiana filozofii myślenia i podejścia do zarządzania. Największą rolę w tej zmianie odgrywają dwie koncepcje. Pierwszą z nich są modele biznesowe, a drugą tzw. strumień wartości czy, inaczej mówiąc, sieć wartości.
Model biznesowy to sposób, w jaki firma postrzega swój udział w zaspokajaniu potrzeb klientów, a także plan przełożenia tego sposobu na wynagrodzenie. Strumienie wartości i sieci wartości to przede wszystkim rozpoznanie, jaki jest wkład różnych procesów i jednostek w zaspokajanie różnych potrzeb klientów.
Jak widać, w obu koncepcjach skupiamy się na procesach, a nie na strukturze organizacji czy technologii. Technologie tak naprawdę pełnią funkcję wykonawcze i są wymienne. Zawsze można wprowadzać ich nowe rodzaje do naszego strumienia wartości czy sieci wartości. Podobnie w przypadku modeli biznesowych – model może pozostawać niezmienny, a technologie, które są w nim wykorzystywane mogą podlegać zmianie.
To wzajemne powiązanie technologii i koncepcji zarządzania najlepiej można zaobserwować na przykładzie komunikacji wewnętrznej. Wraz z rozwojem sieci społecznościowych menadżerowie uświadomili sobie, ze można zmienić sposób komunikowania się w organizacji z komunikacji pionowej – od przełożonych do podwładnych i odwrotnie, na komunikację poziomą albo równoległą, która odbywa się między wszystkimi członkami organizacji na zasadach całkowicie swobodnej wymiany informacji.
Eksplozja rozwiązań komunikacji poziomej pojawiła się wraz z pojawieniem się narzędzi do pracy zdalnej, takich jak Slack, Teams i inne sieci społecznościowe wykorzystywane wewnątrz organizacji. Obecnie obserwujemy długofalowe efekty wprowadzenia tego typu rozwiązań, przede wszystkim w obszarze przekształcania się kultury organizacji. Struktura organizacyjna stała się znacznie bardziej elastyczna. Pojawiają się zespoły robocze, grupy zainteresowań, grupy oddziaływań, które swobodnie się między sobą komunikują, podejmują nowe inicjatywy, wymieniają danymi. Zmienia się również sposób zarządzania i rola menadżerów. Menadżerowie stają się bardziej w tej chwili bardziej coachami, większą uwagę przykłada się teraz do przywództwa niż do wydawania poleceń i kontroli. Dzięki pojawieniu się tego typu poziomych sieci komunikacyjnych udaje się obejść ograniczenia czasu, dystansu czy podległości organizacyjnej. Swoboda komunikacyjna pozwala dzisiaj na tworzenie znacznie rozleglejszych sieci, łączących również członków zespołów, którzy nie przebywają na stałe w swoim pobliżu. Mogą powstawać organizacje, które są rozciągnięte na wiele kontynentów i obejmują ludzi o różnych rodzajach kompetencji i umiejętności, a dzięki tego typu wymianie i komunikacji możliwe jest powstawanie idei, które są dużo bardziej innowacyjne i które łączą ze sobą różne perspektywy myślenia i postrzegania.
Pojawienie się sieci społecznościowych i narzędzi wspomagających pracę zespołową bardzo poważnie zmieniło funkcjonowanie organizacji. Zapoznaj się poniżej z interaktywną infografiką, która przedstawia cztery różne formy działania organizacji:
- praca tradycyjna (stacjonarna)
- praca zdalna
- zespoły projektowe
- organizacja wirtualna
To właśnie sedno przemysłu 4.0. Sednem tej koncepcji nie jest skupienie się wyłącznie na wykorzystaniu technologii intensyfikujących – nie ogranicza się w ogóle do technologii. Sednem przemysłu 4.0 jest przede wszystkim przejście do innego poziomu komunikacji pomiędzy organizacją i jej otoczeniem.
Od dotychczasowego postrzegania organizacji jako wyizolowanej jednostki, która rywalizuje lub ewentualnie współpracuje z innymi, ale w oparciu o liniowy, a nie sieciowy, łańcuch wartości, która funkcjonuje w systematycznej walce konkurencyjnej i w opozycji do innych organizacji, należy przejść do roli aktywnego uczestnika w ekosystemie.
Do roli firmy, która oczywiście konkuruje z innymi, ale też potrafi w niektórych obszarach z nimi współpracować. Taka firma wspólnie z innymi tworzy wartość dla użytkowników, dla swoich klientów, dla swoich dostawców, która w wielu obszarach ma wspólne cele z innymi firmami-partnerami, z którymi w innych obszarach rywalizuje. Łączą ją z otoczeniem elastyczne powiązania, pozwalające na wymienianie się różnego typu danymi lub wspólne realizowanie projektów, łączą ją też z innymi efekty tak zwanej koopetycji, a więc w niektórych obszarach współpracy, a w niektórych – rywalizacji. Firmy takie potrafią dokonywać tak zwanej kokreacji, czyli współtworzenia nowych rozwiązań, produktów lub standardów.