Term: Poziomy gotowości technologicznej [TRL]
(ang. Technology Readiness Level)
Podczas organizowania i planowania misji na Saturna w 1974 roku NASA opracowała metodologię, która pozwalała sparametryzować stopień zaawansowania prac nad pomysłem i dojrzałością opracowywanej technologii. Stopniowo zastosowanie Sali TRL rozszerzało się na instytucje amerykańskie oraz Unię Europejską. Obecnie skala TRL jest szeroko wykorzystywana w polityce UE w odniesieniu do programów ramowych, w ramach których przydzielane są środki na prace badawczo-rozwojowe dla przedsiębiorstw. W Polsce również w ocenie innowacyjnych projektów i technologii stosowana jest skala TRL.
Skala posiada 9 poziomów: pierwszy z nich, najniższy oznacza rozpoczęcia badań naukowych, a ostatni pełną gotowość do wdrożenia technologii, produktu czy usługi.
TRL 1 – dotyczy rozpoczęcia badań naukowych, które jeszcze nie mają zastosowania w praktyce i niekoniecznie muszą zakończyć się produktem, który będzie miał potencjał wdrożenia. Mogą to być badania nad właściwościami nowo poznanych materiałów, badania nad mechanizmami, nowymi zjawiskami czy odkrywanie nowych materiałów, syntetyzowanie nowych związków, etc.
TRL 2 – to opracowanie wstępnych koncepcji, wizji produktu. Powstają pierwsze parametry i funkcjonalności, jakie produkt powinien posiadać. Koncepcja oparta jest na przewidywaniach, ze uda się osiągnąć zakładany parametr (choć nie wykonano dotąd żadnych badań).
TRL 3 – przeprowadzenie badań analitycznych, zbadanie właściwości, potwierdzenie koncepcji.
TRL 4 – następuje weryfikacja koncepcji w warunkach laboratoryjnych, badane są podstawowe komponenty technologii, właściwości produktu lub jego elementów.
TRL 5 – następuje opracowanie prototypu i jego testy w warunkach jak najbardziej zbliżonych do rzeczywistych (symulowane środowisko operacyjne)
TRL 6 – prototyp lub jego model jest przebadany, zoptymalizowany względem prototypu z poprzedniego etapu na podstawie wyników testów
TRL 7 – prototyp produktu lub technologii zostaje przetestowany w warunkach rzeczywistych
TRL 8 – potwierdzenie, że technologia (produkt) może być stosowana, a testy prowadzone w rzeczywistym środowisku są pozytywne. Na tym etapie możliwe jest uzyskanie certyfikatów, potwierdzeń badań.
TRL 9 – Produkt (technologia) są w pełni gotowe do wdrożenia – komercjalizacji. Możliwe jest rozpoczęcie świadczenia usług, sprzedaż produktu, stosowanie technologii. Powstała dokumentacja niezbędna do pełnego wdrożenia.