Term: Presence
Inaczej: bycie przeniesionym, przeniesienie, obecność, telepresence. Subiektywny i mierzalny stan psychologiczny polegający na iluzji bycia obecnym w środowisku generowanym lub prezentowanym za pomocą komputera. Wczesne ujęcia ograniczały się do postulatów teoretycznych dotyczących „wrażenia braku mediacji” w interakcji z immersyjnym środowiskiem („illusion of nonmediation”, Lombard i Ditton, 1997). Ci sami autorzy wyróżnili sześć konceptualizacji presence: bogactwo społeczne, realizm, przeniesienie, immersję, aktorów społecznych wewnątrz medium i medium jako aktora społecznego. Obecne wysiłki badaczy skupiają się na identyfikacji procesów stojących za pojawianiem się tego stanu – percepcyjnych, poznawczych i afektywnych źródeł presence.
W praktyce presence jest operacjonalizowane jako stan stopniowalny, można je odczuwać w mniejszym lub większym stopniu. Do jego pomiaru służyć może między innymi kwestionariusz IPQ (Regenbrecht i wsp., 1998; polska adaptacja: Strojny i wsp., 2022) rozróżniający trzy składniki: przeniesienie przestrzenne, zaangażowanie i realność.
Lombard, M., & Ditton, T. (1997). At the heart of it all: The concept of presence. Journal of computer-mediated communication, 3(2), JCMC321.
Regenbrecht, HT., Schubert, TW., & Friedmann, F. (1998). Measuring the sense of presence and its relations to fear of heights in virtual environments. International Journal of Human-Computer Interaction 10(3), 233-249.
Strojny, P., Lipp, N., & Strojny, A. (2022). Polish Adaptation of the Igroup Presence Questionnaire. Homo Ludens.