Term: Matryca kompetencji
Jest narzędziem służącym do zarządzania wiedzą i rozwojem pracownika oraz zespołu. Matryce często służą także do kontroli stanu i terminów ważności uprawnień (np. SEP), zezwoleń czy certyfikacji.
Podstawowym obszarem wykorzystania matryc jest zarządzanie istniejącą wiedzą i umiejętnościami pracowników. W dalszej kolejności matryca może stanowić podstawę profili kompetencyjnych, planów rozwojowych, planów szkoleń, ścieżek rozwoju zawodowego, a także być bazą dla systemów
wynagrodzeniowych opartych na wiedzy (ang. pay for skills). W ten sposób z czasem matryce kompetencji stają się ogniwem obiektywnie integrującym różne systemy od HR po wszystkie funkcje w organizacji.
Opracowanie matrycy zaczyna się od zdefiniowania konkretnych umiejętności, niezbędnych do pracy na każdym stanowisku. Mając ich spis możemy ocenić pracowników, określając jaki poziom umiejętności posiadają. Zwykle stosuje się 4-stopniową skalę oceny:
- brak umiejętności,
- poziom umiejętności pozwala na wykonywanie danego działania pod nadzorem,
- pracownik może wykonywać dane działanie samodzielnie,
- może szkolić innych w tej umiejętności.
Stosowana metodyka oceny powinna obejmować samoocenę, obserwację podczas pracy oraz ocenę specjalisty / przełożonego, na podstawie których określana jest ocena końcowa.
Mając oceny pracowników można podejść do definiowania oczekiwanych poziomów i profili umiejętności w zespole, co mówi jakie umiejętności i na jakim poziome są niezbędne dla efektywnej pracy zespołu, a stąd już blisko do planów szkoleń i rozwoju. Funkcjonujący system matryc kompetencji zakłada okresową ocenę i aktualizację ocen poziomów umiejętności – czy to po szkoleniach, czy w regularnych okresach czasu, aby zapobiegać naturalnej utracie wiedzy i zapominaniu.
Powiązanie matryc umiejętności z systemem motywacyjnym i/lub wynagrodzeniowym pozwala w sposób świadomy stymulować rozwój pracowników i zachęcać do podnoszenia kwalifikacji, co jest szczególnie istotne w kontekście zmian technologicznych, wdrożeń nowych maszyn, linii czy systemów.