Term: Zarządzanie zmianą
(ang. Change management)
Dyscyplina wiedzy w ramach zarządzania, która skupiona jest na dwóch problemach: analizie zmienności w otoczeniu i opracowaniu narzędzi pozwalających na projektowanie strategii działania w zmiennym otoczeniu oraz badaniu źródeł oporu wobec zmian i sposobu ich pokonywania.
Zarządzanie zmianą to pojęcie, które upowszechniło się – jak wiele innych – na przełomie XX i XXI wieku. Zmiana towarzyszyła organizacjom zawsze, od początku ich istnienia, a pierwsze modele zarządzania zmianą pojawiły się w połowie XX stulecia (np. w 1948 roku powstał bardzo znany model zmiany Kurta Lewina, upowszechniał się model PDCA (ang. Plan-Do-Check-Act) stworzony przez Edwarda W. Deminga, w latach 60-tych pojawił się model dyfuzji innowacji Everreta Rogersa). Jednak kolejne przełomy technologiczne doprowadziły pod koniec XX stulecia do tak szybkich zmian w otoczeniu, że ich tempo zaczęło przekraczać naturalną zdolność wielu organizacji do adaptacji. Oznaczało to, że firmy muszą nauczyć się inicjować zmiany wewnętrzne, zanim zmiany w otoczeniu zajdą tak daleko, że organizacja nie będzie już miała szans na dostosowanie się do nich.
Rezultatem były liczne prace poświęcone temu, jak zarządzać zmianą, a dokładniej – jak ją inicjować i ją przeprowadzać (firma General Electric wprowadziła swój Change Acceleration Program, powstał model zmiany Johna Kottera, Daryla Connera, model Jeffa Hiatta pt. Prosci ADKAR Model).
Nieustanne wprowadzanie nowych technologii i zmiany wewnętrzne ujawniły jeden z najpoważniejszych problemów dzisiejszych organizacji, jakim jest wewnętrzny, strukturalny opór wobec zmian. Wynika to z faktu, że ponad sto lat temu – kiedy zmiany w firmach miały stosunkowo niewielkie tempo – pracownicy łatwiej się z nimi godzili, a nawet bywali z nich zadowoleni. W obecnych czasach, przy bardzo dużym tempie zmian, rośnie potrzeba stabilizacji i odruchowa, emocjonalna reakcja na proponowane zmiany jest dość często negatywna.
Z tego powodu pojawiła się w ramach zarządzania odrębna dyscyplina, skupiona na dwóch problemach:
- analizie zmienności w otoczeniu i opracowaniu narzędzi pozwalających na projektowanie strategii działania w zmiennym („burzliwym”) otoczeniu,
- badaniu źródeł oporu wobec zmian i sposobu ich rozładowywania/ pokonywania.